Η ύπαρξη του εμβολίου μαζί με τα προληπτικά διαγνωστικά τεστ, δημιούργησαν μια μεγαλύτερη αίσθηση υγειονομικής ασφάλειας, απελευθέρωσαν την έμφυτη τάση και επιθυμία του ανθρώπου να ταξιδέψει και οδήγησαν το προηγούμενο διάστημα σε αύξηση της τουριστικής κινητικότητας και κατ’ επέκταση των εσόδων. Αυτοί οι λόγοι, μαζί με την ανθεκτικότητα και τις προσπάθειες που επέδειξαν οι άνθρωποι του τουρισμού, συνετέλεσαν στην υπέρβαση των αρχικών προσδοκιών και όχι τόσο οι ενέργειες της κυβέρνησης, η οποία παρά τις όποιες προσπάθειές της, σε πολλές περιπτώσεις αντί να διευκολύνει τα πράγματα λειτούργησε μάλλον ανασταλτικά. Για παράδειγμα, δεν προχώρησε σε έγκαιρο και κατά προτεραιότητα εμβολιασμό των εργαζομένων στον τουρισμό, δεν ενίσχυσε υγειονομικά τους τουριστικούς προορισμούς, δεν παρουσίασε επάρκεια σε ξενοδοχεία καραντίνας, δε διαχειρίστηκε κατάλληλα τους μεθοριακούς σταθμούς για την απρόσκοπτη και ασφαλή είσοδο των οδικών τουριστών στη χώρα μας στη χώρα μας, δεν ενίσχυσε το ΕΣΥ.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Η πανδημία εξακολουθεί να καλπάζει. Σύμφωνα με τους ειδικούς, αν και τα κρούσματα βρίσκονται σε σταθεροποίηση ως προς τον ημερήσιο αριθμό, θα πάμε στα Χριστούγεννα με υψηλούς αριθμούς και στους διασωληνωμένους και στους θανάτους. Το σύστημα υγείας βρίσκεται υπό πίεση. Οι ΜΕΘ είναι πλήρεις, το προσωπικό σε εξάντληση, δεκάδες ασθενείς διασωληνωμένοι σε θαλάμους αναμένοντας κρεβάτι σε ΜΕΘ, πολλές φορές με μοιραία κατάληξη, τα περιφερειακά νοσοκομεία βρίσκονται σε δεινή θέση. Και όλα αυτά, ενώ η Όμικρον δεν έχει ακόμα εξαπλωθεί και οι προβλέψεις για τις υγειονομικές εξελίξεις είναι αβέβαιες.
Κάτι δε γίνεται σωστά στην Ελλάδα. Αυτό που περνάμε εμείς σήμερα, το πέρασε η Δ. Ευρώπη, χωρίς το όπλο του εμβολίου. Η κυβέρνηση φέρει ευθύνη, γιατί ακολούθησε δημοσκοπικές επιλογές «κλείνοντας το μάτι» σε ειδικές ομάδες (θυμίζω το «στην εκκλησία δεν κολλάει ο ιός»), η καμπάνια για τον εμβολιασμό ήταν αποτυχημένη, τα εμβόλια στις απομακρυσμένες περιοχές και κατ΄ οίκον άργησαν, η επιβολή της υποχρεωτικότητας καθυστέρησε, η ΠΦΥ δεν ενεργοποιήθηκε. Επικράτησε διχαστική πολιτική, είδαμε διάσταση απόψεων ανάμεσα σε επιστήμονες και πολιτικούς, δεν ενισχύθηκε το ΕΣΥ.
Η πορεία της πανδημίας, όπως είναι φυσικό, επηρεάζει την τουριστική κινητικότητα. Η νέα μετάλλαξη, η αβεβαιότητα γύρω από τους ταξιδιωτικούς κανόνες και η αυστηροποίηση των μέτρων και των περιορισμών, έχει οδηγήσει σε εκ νέου αλλαγή στάσης των καταναλωτών, κάνοντάς τους πιο συντηρητικούς και επιφυλακτικούς απέναντι στα ταξίδια. Πρόσφατο δημοσίευμα σε ηλεκτρονικό ενημερωτικό ιστότοπο για τον τουρισμό φέρει το παράδειγμα της Βρετανίας, που αποτελεί για μας βασική τουριστική αγορά του εξωτερικού. Σύμφωνα με αυτό, μόνο το 24% των ταξιδιωτών σχεδιάζει να κάνει κράτηση για διακοπές στο εξωτερικό τους επόμενους 12 μήνες, ενώ το 85% των ερωτηθέντων δήλωσαν ότι δεν θα ταξιδέψουν εκτός συνόρων τα Χριστούγεννα.
Κύριε Υπουργέ,
Πριν λίγες μέρες, στο πλαίσιο της συνεδρίασης του συμβουλίου της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων, κάνατε την εκτίμηση πως οι ταξιδιωτικές εισπράξεις της χώρας το 2021 τείνουν να προσεγγίσουν τα 12 δις ευρώ. Μια υπεραισιόδοξη εκτίμηση, που σύμφωνα και με τα επίσημα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, πρόκειται για στόχο εξαιρετικά δύσκολο έως αδύνατο να επιτευχθεί. Τα τουριστικά έσοδα το διάστημα Ιανουαρίου – Φεβρουαρίου 2021 ανήλθαν στα 8,757 δισ. €. Θα μπορούσαν να προσεγγίσουν τα 10 δισ. € σε επίπεδο έτους στο ιδανικό σενάριο ότι το τελευταίο τρίμηνο του 2021 ο Ελληνικός Τουρισμός θα επιτύχει το 70% των εισπράξεων του 2019. Είναι κάτι που όλοι ευχόμαστε. Ακόμα όμως κι αν συμβεί αυτό, οι συνολικές εισπράξεις του 2021, θα ανέλθουν στα 10,2 δισ. €. Δυστυχώς, οι παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ως πιθανότερο να παραμείνουν τα έσοδα κάτω από τα 10 δισ. ευρώ.
Κύριε Υπουργέ,
Σε πρόσφατη συνέντευξή σας στο ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ, μιλήσατε για πάνω από 75%-80% πληρότητα των δημοφιλών χειμερινών προορισμών για την εορταστική περίοδο του Δεκεμβρίου. Για να μη δημιουργούνται εντυπώσεις σχετικά με την πορεία του χειμερινού τουρισμού, να πούμε ότι αυτό αφορά ελάχιστους προορισμούς. Αποκαλυπτικά ήταν τα λεγόμενα του κ. Τάσιου της ΠΟΞ για τη μέση πληρότητα στις ορεινές και ημιορεινές περιοχές πανελλαδικά, που αυτή τη στιγμή δεν ξεπερνά ούτε το 50% – 60%, με την εξαίρεση των προαναφερόμενων δημοφιλών προορισμών. Τα ξενοδοχεία δωδεκάμηνης λειτουργίας, τα αστικά ξενοδοχεία της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης και των επαρχιακών πόλεων βρίσκονται σε εξαιρετικά δεινή θέση. Ο συνεδριακός τουρισμός και οι οργανωμένες εκδρομές έχουν καταβαραθρωθεί, επηρεάζοντας αρνητικά καταλύματα και λοιπές επιχειρήσεις που συνδέονται με αυτά (π.χ. τουριστικά γραφεία και εταιρείες διοργάνωσης εκδηλώσεων). Η μικρή χειμερινή περίοδος των 120 ημερών, των οποίων κορωνίδα αποτελεί το δεκαπενθήμερο των γιορτών, δεν αρκεί για να αναπληρώσει τις απώλειες που καταγράφονται τους προηγούμενους 18 μήνες.
Εσείς ο ίδιος, κύριε Υπουργέ, αναγνωρίσατε το πρόβλημα και ανακοινώσατε μάλιστα καμπάνια χειμερινού τουρισμού για την προβολή μη δημοφιλών προορισμών και καμπάνια city break για Αθήνα, Θεσσαλονίκη και λοιπές πόλεις. Είμαστε λίγες μέρες πριν τα Χριστούγεννα. Πότε σκοπεύετε να την ξεκινήσετε; Ούτε την έχετε παρουσιάσει καν. Χάνεται η περίοδος των γιορτών.
Εκτός από την πανδημία, ο τουρισμός έχει να αντιμετωπίσει την επέλαση της ακρίβειας στην ενέργεια και τα αγαθά. Τα νοικοκυριά περιορίζουν την καταναλωτική δαπάνη και την τουριστική κινητικότητά τους, οι αερομεταφορές και οι τουριστικές επιχειρήσεις πλήττονται από το αυξημένο ενεργειακό κόστος. Η κυβέρνηση ωστόσο παραμένει αδρανής. Αποδίδει απλά τις ανατιμήσεις στις διεθνείς εξελίξεις και δεν λαμβάνει μέτρα για τον περιορισμό των επιπτώσεων, όπως π.χ. η μείωση του ΦΠΑ σε βασικά αγαθά και η μείωση των ειδικών φόρων κατανάλωσης. Ούτε κάνει ενέργειες για να ελέγξει την αισχροκέρδεια.
Γίνεται σαφές ότι οι τουριστικές επιχειρήσεις χρειάζεται να ενισχυθούν προκειμένου να πραγματοποιηθεί ομαλή μετάβαση στο 2022. Η παράταση του προγράμματος ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ, η επιδότηση εργοδοτικών εισφορών έως το τέλος του 2021, η μείωση του συντελεστή ΦΠΑ στη διαμονή, η κατάργηση του φόρου διαμονής ή έστω η εφαρμογή αποδοτικότητας προς την τοπική αυτοδιοίκηση για έργα που βοηθούν τον τουρισμό, κ.ά. θα αποτελούσαν σημαντικές βοήθειες.
Κύριε Υπουργέ,
Χρειάζεται να δείτε τα θέματα των εποχικά εργαζομένων στον επισιτισμό – τουρισμό. Μέχρι τώρα η κυβέρνηση δεν έχει κατορθώσει να τους στηρίξει επαρκώς, με αποτέλεσμα να αντιμετωπίζουν έντονο πρόβλημα επιβίωσης. Δώστε επιτέλους λύση!
Η όποια στήριξη χρειάζεται να είναι αξιολογημένη και στοχευμένη. Την περίοδο που διανύουμε χρειάζεται να δοθεί έμφαση στους χειμερινούς τουριστικούς προορισμούς και στα συνέδρια. Πέρα από όλα, υπάρχει η αδήριτη ανάγκη για ένα νέο μοντέλο τουρισμού που θα στηρίζεται στη βιωσιμότητα, στις επενδύσεις και στην ψηφιοποίηση.
Αυτή είναι σε γενικές γραμμές η συγκυρία, μέσα στην οποία έρχεται στη Βουλή το εν λόγω νομοσχέδιο, το οποίο παρουσιάστηκε στο υπουργικό συμβούλιο πριν από ένα χρόνο, μπήκε στη διαβούλευση με 60 άρθρα και ολοκληρώθηκε εντός 15 ημερών τον Ιούνιο του 2021. Τώρα, έξι μήνες μετά, έρχεται στη Βουλή ένα νομοσχέδιο με 65 άρθρα, σημαντικές βελτιώσεις σε νομοτεχνικό επίπεδο αλλά και σημαντικές αλλαγές στα άρθρα. Εξαιρέθηκαν άρθρα, όπως εκείνο για την ίδρυση ανώνυμης εταιρείας «Ναυάγιο Ζακύνθου Α.Ε.» για τη διοίκηση και διαχείριση της περιοχής του Ναυαγίου της Ζακύνθου και εκείνο για την ίδρυση Συμβουλίου Ανάπτυξης για τον τουρισμό Κρουαζιέρας, που θα λειτουργούσε συμβουλευτικά προς τον Υπουργό σε ζητήματα κρουαζιέρας. Για τα άρθρα αυτά υπήρξαν ποικίλες και έντονες αντιδράσεις από διάφορες πλευρές, ειδικά για την περίπτωση του ναυαγίου, όπου ισχυρή ήταν η αντίδραση των κατοίκων της περιοχής και της Εκκλησίας, ως έχοντες έννομο συμφέρον σε μια υπόθεση που έχει χαρακτηριστεί ως σκάνδαλο. Θα έχουμε την ευκαιρία να πούμε περισσότερα σε επόμενη συνεδρίαση της επιτροπής. Διαπιστώσαμε με βάση την τελική μορφή του νομοσχεδίου ότι υιοθετήθηκαν σχόλια και αιτήματα φορέων, όπως ο ΣΕΤΕ, η ΚΕΔΕ, η ΠΟΞΕΝ, κ.ά. για τροποποιήσεις άρθρων.
Αξιολογώντας σε ένα πρώτο επίπεδο το περιεχόμενο του νομοσχεδίου και με κριτήριο τον αναπτυξιακό χαρακτήρα του, θα χαρακτήριζα ως σημαντικότερα άρθρα εκείνα που αφορούν τους Οργανισμούς Διαχείρισης και Προώθησης Προορισμού , όπως και τη σύσταση ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «Ιαματικές Πηγές Ελλάδας Ανώνυμη Εταιρεία» (Ι.Π.Ε. Α.Ε.), με στόχο την περαιτέρω ανάπτυξη του ιαματικού τουρισμού.
Η δημιουργία Πρότυπων Τουριστικών Προορισμών Ολοκληρωμένης Διαχείρισης και των Οργανισμών Διαχείρισης και Προώθησης Προορισμού (DMOs) αποτελούν πρόταση του Κινήματος Αλλαγής εδώ και χρόνια, αναρτημένη μάλιστα και στην ιστοσελίδα του Κινήματος, ως ακολούθως. «Ενθαρρύνουμε και προωθούμε δια των τοπικών αρχών την ίδρυση Οργανισμού Διαχείρισης και Προώθησης Προορισμού DMO, ο οποίος αποτελεί μια συλλογική δομή με σκοπό τη διαχείριση, την προώθηση, αντικειμενική και πληρέστερη πληροφόρηση, για το σύνολο του τουριστικού προϊόντος στο συγκεκριμένο προορισμό. Είναι ακριβώς αυτό που έχει ανάγκη η κάθε τουριστική περιοχή και επιτυγχάνεται με τη συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα».
Είναι σαφές ότι υιοθετήσατε την πρότασή μας, που έχει διατυπωθεί πολύ πριν το συγκεκριμένο νομοθέτημα. Δεν παραλείπαμε να σας τονίζουμε την αναγκαιότητα δημιουργίας DMOs σε κάθε ευκαιρία που μας δινόταν, όπως κατά τη συζήτηση της επίκαιρης επερώτησης που είχαμε καταθέσει για τον τουρισμό.
Γι αυτό λοιπόν, χαιρόμαστε και επικροτούμε την ενέργειά σας. Έχουμε ωστόσο παρατηρήσεις για τη βελτίωση των διατάξεων που εισαγάγετε και θα αναφερθώ πιο αναλυτικά σε επόμενη συνεδρίαση της επιτροπής.
Οι ιαματικές πηγές, επίσης, διέπονται αυτή τη στιγμή από πολλαπλά καθεστώτα ιδιοκτησίας και παραχώρησης του δικαιώματος εκμετάλλευσης. Βρίσκονται σε διαφορετική φάση αξιοποίησης και πολλές μάλιστα παραμένουν αναξιοποίητες και εγκαταλελειμμένες. Ο ιαματικός τουρισμός μπορεί να αποτελέσει ιδιαίτερα μεγάλο και προσοδοφόρο κομμάτι του ελληνικού τουρισμού. Ήταν αναγκαίο να γίνει ένα νοικοκύρεμα και να εξασφαλιστεί η μέγιστη δυνατή αξιοποίηση των πηγών, πάντα με τη σύμφωνη γνώμη και τη συμμετοχή των οικείων Ο.Τ.Α.
Κλείνοντας, θα έλεγα ότι επί της αρχής θα εκφραστούμε στην ολομέλεια της Βουλής, γι αυτό επιφυλασσόμεθα.
Σας ευχαριστώ.