Με δεδομένο ότι πάνω από το 90% των τουριστικών εσόδων προέρχεται από το εξωτερικό, το lockdown που επέφερε η πανδημία λίγο πριν την έναρξη της τουριστικής σεζόν, ήταν καταστροφικό. Έτσι, μια χρονιά που ξεκίνησε με μεγάλες προσδοκίες, αφού τον Ιανουάριο καταγράφηκε αύξηση 19,7% στην τουριστική κίνηση και 24,4% στα έσοδα, μετατράπηκε σε εφιάλτη.
Λόγω της διαφορετικής επιδημιολογικής εξέλιξης σε κάθε χώρα, θα περάσει καιρός για να αποκατασταθούν οι διεθνείς αερομεταφορές και ο προγραμματισμός των δρομολογίων. Επιπλέον, η προσέλευση τουριστών από το εξωτερικό εξαρτάται από την εφαρμογή ή άρση των περιοριστικών μέτρων ανά χώρα. Η άρση των απαγορεύσεων θα είναι σταδιακή. Η αποκατάσταση του αισθήματος ασφάλειας θα έρθει όταν γίνουν ασφαλείς οι ομαδικές μετακινήσεις οποιουδήποτε τύπου.
Κρίσιμης σημασίας είναι η διενέργεια διαγνωστικών τεστ στον πληθυσμό, που θα ανιχνεύουν τους νοσούντες αλλά και τους έχοντες αντισώματα στη νόσο. Έτσι, όταν τα μέτρα χαλαρώσουν, η δυνατότητα καθενός να ταξιδέψει ή να κάνει διακοπές θα βεβαιώνεται από το ανάλογο πιστοποιητικό υγείας, που θα παρέχει φορέας, ορισμένος από το κράτος.
Κράτος, τουριστικοί φορείς και συναφείς επιχειρήσεις, μπορούν να διαμορφώσουν μια εικόνα της Ελλάδας ως «ασφαλούς προορισμού». Αυτό σημαίνει καθιέρωση ειδικών πρωτοκόλλων προστασίας της υγείας στα πάσης φύσης τουριστικά καταλύματα, στις επιχειρήσεις-δορυφόρους του τουρισμού και στις μεταφορές.
Αν η πορεία της πανδημίας στο εσωτερικό της χώρας είναι -όπως αναμένεται- ευνοϊκή, ο εγχώριος τουρισμός μπορεί να πρωταγωνιστήσει στην ανάκαμψη της τουριστικής δραστηριότητας.
Καθώς όμως καταλαμβάνει μόνο το 10% των συνολικών τουριστικών εσόδων και με την έλλειψη ρευστότητας του αγοραστικού κοινού την επόμενη μέρα, η παροχή κινήτρων είναι επιβεβλημένη.
Σ’ αυτό το πνεύμα, μπορεί να ενισχυθει ο κοινωνικός τουρισμός, με την επιδότηση των διακοπών όλων των πολιτών, αναλόγως εισοδήματος και για συγκεκριμένη χρονική περίοδο.
Παράλληλα, το τουριστικό μάρκετινγκ της χώρας οφείλει να διατηρήσει «ζεστό» το κοινό του εξωτερικού, κάνοντας positioning της Ελλάδας ως προορισμού ικανού να ανταποκριθεί στην επιθυμία του επισκέπτη για ασφαλείς και αξέχαστες διακοπές και στην ανάγκη του να «θεραπεύσει» την τραυματική εμπειρία της πανδημίας.
Αυτονόητη είναι επίσης η στροφή σε νέες αγορές, όπως τα Βαλκανικά κράτη και η Μέση Ανατολή, εφόσον χώρες -βασικοί πελάτες της Ελλάδας, όπως η Γερμανία, η Βρετανία, η Γαλλία, η Ιταλία και οι ΗΠΑ, βρέθηκαν σε δεινή θέση με την πανδημία.
Η φετινή σεζόν θεωρείται χαμένη για τον εισερχόμενο τουρισμό. Η επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου μέσω της ανάπτυξης του θεματικού τουρισμού και την παροχή βιωματικής εμπειρίας καθόλη τη διάρκεια του χρόνου, είναι απαραίτητη.
Οι εναλλακτικές μορφές τουρισμού αποτελούν ιδανικό πεδίο ανάπτυξης, καθώς ο συγχρωτισμός και η μαζική εστίαση θα αποφεύγεται και η all inclusive ξενοδοχειακή εμπειρία θα αντιμετωπιστεί με δυσπιστία. Ο ποιοτικός τουρισμός και η αειφορία, δηλαδή λιγότεροι επισκέπτες -περισσότερα έσοδα- μικρό περιβαλλοντικό αποτύπωμα, οφείλουν να είναι βασικά ζητούμενα.
Η κυβέρνηση έχει προβλέψει κάποια μέτρα στήριξης για επιχειρήσεις και εργαζόμενους για το διάστημα της κρίσης αλλά όχι για την επόμενη μέρα. Τα μέτρα που χρειάζονται είναι:
-Παροχή χαμηλότοκων δανείων και άλλων χρηματοδοτικών εργαλείων από τις τράπεζες.
-Ενίσχυση της ρευστότητας των επιχειρήσεων, ώστε να ανταποκριθούν στις ανάγκες τους, τα λειτουργικά τους έξοδα, τις υποχρεώσεις τους προς το δημόσιο, τις τράπεζες και τους εργαζομένους τους.
-Τα λίγα μέτρα στήριξης των Τραπεζών προς τις επιχειρήσεις, έχουν ως όρο την τραπεζική τους ενημερότητα στις 31 Δεκεμβρίου 2019. Επειδή αυτό δεν είναι εφικτό για επιχειρήσεις που επηρεάστηκαν από τη χρεωκοπία της Thomas Cook, η ημερομηνία αυτή πρέπει να μετατεθεί τρεις μήνες νωρίτερα.
-Επιδότηση της απασχόλησης για κάποιο διάστημα, υπό όρους όπως η διατήρηση των θέσεων εργασίας.
-Κάλυψη των ασφαλιστικών εισφορών από το κράτος για επιχειρήσεις και εργαζόμενους, για ορισμένο διάστημα.
-Περαιτέρω μείωση της φορολογίας των επιχειρήσεων και εξέταση της μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών και του ΦΠΑ. Μείωση ή και κατάργηση του φόρου διαμονής.
-Αναστολή των πληρωμών προς το Δημόσιο για το 2020.
-Προστασία των εργαζόμενων στον Τουρισμό, για αποφυγή των απολύσεων και της καταστρατήγησης των εργασιακών δικαιωμάτων μετά το πέρας της πανδημίας.
-Στήριξη των ανέργων.
- Επιδοτούμενα προγράμματα εκπαίδευσης σε εργαζόμενους που επιθυμούν να κατευθυνθούν σε άλλους κλάδους ή έκλεισαν οι επιχειρήσεις στις οποίες εργάζονταν.
Το στοίχημα της επόμενης μέρας πρέπει να κερδηθεί σήμερα.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 18-19 Απριλίου 2020