«Λύκος ενδεδυμένος δοράν προβάτου» είναι ο χαρακτηρισμός που ταιριάζει γάντι στο νομοσχέδιο. Η Κυβέρνηση χρησιμοποιώντας το ένδυμα αθωότητας που προσφέρουν οι διατάξεις συμμόρφωσης με τα ευρωπαϊκά δεδομένα, όπως η εναρμόνιση μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής και η εξάλειψη της βίας και παρενόχλησης στο χώρο εργασίας, επιχειρεί να καλύψει τον «λύκο» που κρύβεται από κάτω. Δηλαδή, την κατάργηση της οκτάωρης εργασίας, την αύξηση των υπερωριών που οδηγεί στη μείωση εισοδήματος, την απελευθέρωση των απολύσεων, την κατάλυση των συλλογικών συμβάσεων και του δικαιώματος στην απεργία.
Απώτερος στόχος η εξυπηρέτηση των ισχυρών της αγοράς εργασίας και η αποδυνάμωση του συνδικαλισμού. Εμείς δεν λέμε «νόμος είναι το δίκιο του εργάτη». Πιστεύουμε όμως σε μία δίκαιη εκπροσώπηση των εργαζόμενων και στην εξασφάλιση της προστασίας των εργασιακών κεκτημένων. Ναι, η συνδικαλιστική νομοθεσία χρειαζόταν εκσυγχρονισμό, αλλά όχι αυτού του είδους.
Δεν λέμε όχι και στην ευελιξία στην εργασία. Εξάλλου το ΠΑΣΟΚ την προέβλεψε νομοθετικά με τον ν. 3846 του 2010 (άρθρο 7). Με μία όμως ειδοποιό διαφορά: ότι η διευθέτηση του χρόνου εργασίας περνούσε απαραίτητα μέσα από συλλογικές συμβάσεις, μέσα από τη συμμετοχή και τη σύμφωνη γνώμη των συνδικάτων.
Απαράδεκτη και η μετατροπή του ΣΕΠΕ σε δήθεν ανεξάρτητη αρχή. Δίνει σκανδαλωδώς την ευκαιρία σε μια «κυβέρνηση - Πόντιο Πιλάτο» να απεκδύεται κάθε ευθύνης για τα τεκταινόμενα στην αγορά εργασίας, ευνοώντας την ανάπτυξη συνθηκών «εργασιακής ζούγκλας», όπου ο επικρατέστερος νόμος είναι εκείνος του ισχυρού.
Η Κυβέρνηση απευθυνόμενη με πλήθος αντεργατικών διατάξεων σε μια αγορά εργασίας πλήρως αποδιαρθρωμένη, συνεχίζει τη συστηματική της επίθεση κατά της αξιοπρεπούς εργασίας, εργαλειοποιώντας την ιδιαίτερη συγκυρία της πανδημίας και της εργασιακής επισφάλειας.
Δεν εκσυγχρονίζει, ως όφειλε, τον άκρως επιτυχημένο και προοδευτικό νόμο 1264 του 1982 του ΠΑΣΟΚ. Τον καταργεί, για να δώσει τη θέση του σε μια «αντιμεταρρύθμιση», ένα αναχρονιστικό κατασκεύασμα που μας πισωγυρίζει σε εποχές εργασιακής αποδιοργάνωσης και αναχρονισμού, τότε που η εργοδοτική αυθαιρεσία, η εργασιακή εξουθένωση και οι χαμηλές αμοιβές θεωρούνταν προϋπόθεση για την οικονομική ανάπτυξη.
Το εργασιακό σας νομοσχέδιο, κύριε Υπουργέ, αγνοεί τις ραγδαίες εξελίξεις στην κοινωνία και την οικονομία, τις αλλαγές που η τεχνολογία και η 4η βιομηχανική επανάσταση επιφέρουν στην παραγωγή, την εργασία και την καθημερινή ζωή.
Η τεχνητή νοημοσύνη και οι «έξυπνες» μηχανές μειώνουν τον απαιτούμενο χρόνο εργασίας και δείχνουν τον δρόμο για νέα επαγγέλματα. Θα έπρεπε τώρα να συζητάμε τη μείωση του εργασιακού χρόνου, την επανακατάρτιση των εργαζομένων και τη δημιουργία ποιοτικών θέσεων πλήρους απασχόλησης. Αντ’ αυτού, συζητάμε την επιμήκυνση του ωραρίου και την αύξηση των υπερωριών.
Η Κυβέρνηση, μάλιστα, προσποιείται ότι η αγορά εργασίας είναι αγγελικά πλασμένη. Ότι ένας ανίσχυρος εργαζόμενος, με την ανεργία να τον απειλεί ως «Δαμόκλειος σπάθη», αποτελεί ισότιμο συνομιλητή ενός παντοδύναμου εργοδότη.
Προσπαθεί να μας πείσει ότι η εναρμόνιση οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής μπορεί να επιτευχθεί μέσα από την εργασιακή εξουθένωση, τους χαμηλούς μισθούς, την κυριακάτικη εργασία, το σπαστό ωράριο στη μερική απασχόληση.
Όσο για την ψηφιακή κάρτα εργασίας. που λανσάρετε ως καινοτόμα θεσμική εξέλιξη, υπενθυμίζουμε ότι έχει ψηφιστεί ήδη από το 2011 από την κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ. Ήταν ο ν.3996/2011 και το άρθρο 26. Και δυστυχώς, η εφαρμογή της θα είναι καταρχήν πιλοτική.
Κυρίως, όμως, το νομοσχέδιο δεν καταφέρνει να αντιμετωπίσει την πρόκληση του δημογραφικού προβλήματος, που συνδέεται άμεσα με την πολιτική στα εργασιακά. Δεν ευνοεί τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, δεν διαμορφώνει τις κατάλληλες συνθήκες για την επίτευξή του «brainregain». Αντίθετα, διαμορφώνοντας ανεξέλεγκτες εργασιακές συνθήκες παλαιών εποχών, η Κυβέρνηση γίνεται ηθικός αυτουργός ενός νέου «braindrain».
Το σύγχρονο παραγωγικό μοντέλο απαιτεί καινοτομία και εξειδίκευση. Όμως, ποιος νέος υψηλών προσόντων θα μείνει να εργαστεί και να δημιουργήσει οικογένεια στην Ελλάδα υπό αυτές τις εργασιακές συνθήκες;
Το δημογραφικό-εργασιακό χρειάζεται σήμερα μια νέα πρόταση φιλική στους νέους και τις οικογένειες. Που θα δημιουργεί ευνοϊκές προϋποθέσεις για τον οικογενειακό προγραμματισμό. Που θα προσφέρει στους νέους εργασία και όχι δουλειά, θα τους κάνει να νιώθουν ασφαλείς και όχι έρμαια της εργοδοτικής αυθαιρεσίας και εκμετάλλευσης.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Το νομοσχέδιο «Μητσοτάκη-Χατζηδάκη» είναι καταδικασμένο να αποτύχει γιατί:
· Δεν λαμβάνει υπόψη τον άνθρωπο και το δικαίωμα στην αξιοπρεπή εργασία δεύτερον,
· Είναι αναχρονιστικό, δεν συμβαδίζει με τις εξελίξεις και τις σύγχρονες κοινωνικοοικονομικές συνθήκες,
· Αποπειράται να υιοθετήσει αποσπασματικά πρακτικές άλλων ευρωπαϊκών χωρών, παραβλέποντας τη διαφορετικότητά τους σε κοινωνική δομή και παραγωγικό μοντέλο,
· Δεν προκύπτει από εκτεταμένο διάλογο και συναίνεση με την κοινωνία των πολιτών, τους κοινωνικούς, επιστημονικούς και πολιτικούς φορείς,
· Κυρίως, δεν προνοεί και δεν εγγυάται ένα καλό μέλλον στη νέα γενιά.